بذر گشنیز با نام لاتین Coriander محلی یکی از انواع بذر سبزیجات است که تولید آن در جهان بسیار گسترده می‌باشد. گشنیز یکی از انواع بذر سبزیجات است که هم در مصارف غذایی و هم در مصارف دارویی و درمانی کاربرد دارد. گیاه آن بسیار معطر بوده و برای خوش‌طعم کردن غذاهای مختلف هم به صورت تازه و هم به صورت پودر شده کاربرد دارد. اگر به دنبال یکی از کهن‌ترین گیاهان و انواع بذر مورد استفاده انسان هستید، گشنیز یکی از آنها است. استفاده از این گیاه برای خاصیت‌های درمانی و یا مصرف خوراکی آن به ۱۵۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. از میوه بذر گشنیز محلی اسانس‌هایی نیز تولید می‌شود که مصارف بسیار زیادی در صنایع مختلف مانند لوازم آرایشی و بهداشتی، نوشابه سازی و صنایع دارویی دارد. این ویژگی‌ها باعث شده تا گشنیز تبدیل به یکی از پراستفاده‌ترین انواع سبزیجات در جهان شود.

جالب است که هر ساله بیش از ۲۲۰ هزار تن گشنیز در جهان برداشت می‌شود که در میان سبزیجات رقم قابل توجهی محسوب می‌شود. بزرگترین تولید کننده و کشت کننده بذر گشنیز محلی کشور پهناور روسیه است. این کشور حدود ۶۰ درصد از تولید و کشت بذر این گیاه را به خود اختصاص داده است. گیاه گشنیز بومی جنوب غربی آسیا و مدیترانه بوده و به صورت یک ساله کشت می‌گردد. ارتفاع ساقه آن در برخی موارد به ۱۷۰ سانتی‌متر نیز می‌رسد. در ایران نیز این سبزی مصرف بسیار بالایی دارد. از آن برای خوش‌طعم کردن بسیاری از غذاها مانند سوپ و آش استفاده می‌شود. بذر آن نیز گرد و به رنگ زرد است. گل‌های سفید، صورتی و بسیار ریزی تولید می‌نماید. در ادامه به بررسی خاصیت‌های دارویی آن خواهیم پرداخت و مراحل کشت آن را نیز مرور خواهیم نمود.

خواص دارویی

کشت اصلی بذر گشنیز محلی بیشتر به دلیل خاصیت‌های دارویی آن است. از گشنیز محلی برای درمان نفخ، دل درد، سلامتی دندان‌ها و لثه، درمان جوش‌های صورت و آفت‌های دهانی، ضدعفونی کردن مجاری ادراری، رفع تشنگی، از بین بردن مسمومیت‌های غذایی، از بین بردن بوی بد دهان، آرامش اعصاب و درمان اختلال خواب، کاهش قوای جنسی، تقویت فعالیت لقب، درمان اسهال خونی، بیماری‌های عفونی روده، تسکین دندان درد، درمان سرماخوردگی، افزایش شیر مادران شریده، نرم کردن سینه، افزایش اشتها، درمان خارش بدن، درمان غلظت بالای خون و جلوگیری از رشد کرم در دستگاه گوارشی استفاده می‌شود.

گشنیز سرشار از انواع ویتامین‌های A، B و C است. مصرف این گیاه برای خواص درمانی آن به صورت دمنوش، عصاره، تخم گشنیز، تازه خوری و استفاده در غذاها است. از این رو استفاده از روش‌های مختلف مصرف سبزی‌هایی مانند گشنیز می‌تواند بدنی سالم و شاداب را برای شما به ارمغان بیاورد. با این همه خاصیت درمانی کشت زیاد آن خیلی هم تعجب‌آور نیست.

مراحل کاشت بذر گشنیز محلی

روش کاشت مستقیم

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

یکی از ملزومات کشت بذر گشنیز محلی در فضای آزاد شرایط دمایی محیط است. این بذر در دمای بالا گل داده و تولید میوه می‌نماید و در دمای خیلی پایین نیز دوامی ندار. از این رو خنکی هوا باید برای رشد آن بهینه باشد. ترکیبی از خاک باغچه با کود دامی پوسیده و کمپوست می‌تواند شرایط رشد آن را فراهم آورد. برای مخلوط کردن کامل این مواد باید خاک را به اندازه ۲۰ سانتی‌متر شخم بزنید.

• کاشت بذرها در خاک

دو روز قبل از کاشت بذرها را در پارچه‌ای نم‌دار خیس کنید. سپس آنها را در فواصل ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری از هم در روی خاک آماده شده بپاشید. روی بذرهای پاشیده را نیز با یک لایه نازک خاک نرم بپوشانید.

• آبیاری و نگهداری

قبل از جوانه‌زنی عمل آبیاری را با آب‌پاش انجام داد ه و بعد از آن هر ۲ تا ۳ روز یک بار انجام این عمل کافی خواهد بود.

• برداشت

با رسیدن اندازه ساقه‌های بذر گشنیز محلی به ۱۵ سانتی‌متر شرایط برای برداشت آن مهیا خواهد شد.

روش کاشت غیرمستقیم بذر گشنیز محلی

روش غیرمستقیم کاشت این بذر نیز مشابه با روش مستقیم است. البته در این تکنیک که مناسب برای فصل پاییز است باید بذرها را در گلدان‌های خصوص کاشت بذر سبزیجات بکارید. برای کاشت بذر گشنیز محلی باید از گلدان‌هایی به اندازه ۲۰ سانتی‌متر بهره ببرید تا شرایط برای رشد ریشه آنها فراهم آید. با ایجاد چند سوراخ در کف و استفاده از یک لایه نازک سنگ ریزه شرایط زهکشی آب را نیز در ظروف فراهم آورید. بقیه مراحل را مانند روش بالا دنبال نمایید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر گشنیز محلی