كلروپیریفوس (دورسبان)

حشره كش و كنه كش تماسی و گوارشی

Oral  LD₅₀ :  135-163 mg/kg

دوره کارنس : 14-7 روز

این آفتکش در بازار با نام تجاری دورسبان Dursban EC40.8% وجود دارد. كلروپیریفوس-ای از گروه حشره كشهاي فسفره الي و زير گروه اسيد فسفروتيوييك با خاصيت غيرسيستميك و اثر تماسي، گوارشي و تنفسي(تدخيني)، براي كنترل طيف وسيعي از آفات كشاورزي ، خانگي و همچنين ضدعفوني خاك استفاده مي‌شود. اين تركيب به صورت امولسيون (EC40.8%) فرموله می شود. دوام سم در خاك 4-2 ماه است. سميت این ترکیب براي انسان و جانوران خونگرم بسيار زياد است(EC40.8%)، براي زنبور عسل نيز ایجاد حساسیت می کند.

مكانيسم اثر :

كلروپیریفوس-ای حشره كش و كنه كش تماسي، گوارشي و تنفسي است(تدخینی) كه از طريق ريشه و برگ جذب مي‌شود ولي چون به مقدار كم در آب حل مي‌شود، خاصيت غيرسيستميك دارد. توانايي اين سم در مهار آنزيم كولين استراز در سيستم عصبي جانوران است. استيل كولين بعنوان ناقل پيام عصبي در فضاي بين سيناپسي عمل مي‌كند و موجب تحريك اكسون بعدي مي‌شود. كلروپیریفوس-ای در بدن حشره موجب تجمع آن در سيناپس شده در نتيجه تحريك رشته عصبي بعدي بصورت مستمر ادامه مي‌يابد، چون آنزيم كولين استراز لازم براي تجزيه استيل كولين در فضاي بين سيناپسي و حذف اين تحريك مستمر، بواسطه كلروپیریفوس-ای بلوكه شده است.

موارد مصرف :

كلروپیریفوس-ای به منظور كنترل لارو و حشره بالغ سخت بالپوشان، دوبالان، جوربالان و بالپولكداران در خاك يا شاخ و برگ گياهان در دامنه وسيعي از محصولات شامل : دانه داران، هسته داران، مركبات، ميوه هاي آجیلی(Nut.crops)، توت فرنگي، انجير، موز، انگور، سبزيجات و صيفي جات، سيب زميني، چغندر، توتون، سويا، آفتابگردان، نخودفرنگي، برنج، پنبه، يونجه، گندم، جو، ذرت، سورگوم، مارچوبه، گياهان زينتي، قارچهاي خوراكي، چمن، درختان و درختچه هاي جنگلي بكار مي‌رود. چون بخارات سمي اين تركيب در خاك نفوذ مي‌كند موجب از بين رفتن آفات خاكزي (نظير لارو شب پره زمستانه، كك ، چغندر، كرم مفتولي و …) مي‌شود. به منظور کنترل اینگونه آفات می توان بنابر توصیه، با استفاده از 30-20 کیلوگرم سبوس به همراه 20 - 10 لیتر آب و 1/5 لیتر كلروپیریفوس-ای در هکتار طعمه مسموم تهیه نمود. چون این ترکیب سیستمیک نیست محلولپاشی بایستی به نحوی صورت پذیرد که یک لایه از سم بصورت کامل روی گیاه قرار گیرد.

سازگاري و اختلاط :

كلروپیریفوس-ای در غلظتهاي توصيه شده با گياهان ذكر شده سازگاري خوبي دارد ولي خارج از دز توصيه شده روي كامليا، آزاليا، گل سرخ و بنت قنسول حساسیت شدید دارد. روي خربزه مشهدي هم احتمال بروز حساسیت دارد و روي بقيه ارقام خربزه نيز بايد يك ليتر درهكتار بكار رود. كلروپیریفوس-ای درمحيطهاي خنثي و اسيدي ضعيف، پايداري خوبي دارد ولي در محيطهاي قليايي قوي هيدروليز مي‌شود، در نتيجه با تركيبات قليايي قابل اختلاط نيست. اين تركيب روي مس و برنج خورندگي دارد.

توجه :  موارد توصیه شده، از منابع معتبر و مختلف خارجی و داخلی(کتب ، مقالات و بروشورها) استخراج گردیده و صرفا به منظور آشنایی کارشناسان و کشاورزان محترم با جنبه های مختلف کاربرد این سم می باشد. لذا پیشنهاد می شود که همیشه توصیه سازمان حفظ نباتات را در اولویت قرار دهند. در مورد توصیه های فنی شرکت اكسير كشاورزی نیز انجام آزمایش قبلی در سطح کوچک قبل از مصرف تتوصیه می گردد. در ضمن مسائل و نكات مذكور كلي بوده و بستگي به شرايط محيطي و امكانات موجود دارد. چون شرکت توليد كننده از نحوه شرايط نگهداري، زمان مصرف، مقدار دز مصرفي، چگونگي مصرف، شرايط جوي محيط واختلاط آن با ساير سموم و تركيبات شیمیایی توسط مصرف كننده بي اطلاع مي‌باشد، لذا هيچگونه مسئوليتي متوجه تولید کننده نمي‌باشد .همچنین فروش و مصرف این سم بدون نسخه گیاهپزشکی ممنوع می باشد.