دورسبان (کلرپیریفوس)زرین سم
همانطور که در بالا گفتیم دورسبان به سه صورت تماسی، گوارشی و تنفسی روی آفات اثر خواهد گذاشت:
تماسی: وقتی سم کلرپیریفوس بر روی سطح گیاه اسپری میشود، آفات که با این سطح تماس پیدا میکنند، به سرعت دچار مسمومیت میشوند. این نوع اثر بهویژه برای حشرات روی برگها مؤثر است.
گوارشی: اگر آفات این سم را بخورند (مثلاً با خوردن برگهای سمپاشیشده)، سم از طریق دستگاه گوارش آنها عمل میکند و باعث مرگ آنها میشود.
تنفسی: آفات میتوانند سم را از طریق تنفس نیز جذب کنند. این امر بهویژه برای حشرات کوچک که در معرض بخار یا ذرات سم قرار دارند، امکانپذیر است.
- جذب از طریق ریشه و برگسم کلرپیریفوس میتواند از طریق برگها و حتی ریشهها جذب شود. این بدان معناست که اگر سم به خاک یا برگهای گیاه اسپری شود، میتواند به داخل بافت گیاه نفوذ کند و آفات را تحت تأثیر قرار دهد.
- خاصیت غیر سیستمیککلرپیریفوس به مقدار کم در آب حل میشود، بنابراین خاصیت غیر سیستمیک دارد. این یعنی این سم به طور گسترده در گیاه پخش نمیگردد و فقط در نواحی که سم روی آنها اسپری شده، اثر دارد. این ویژگی به کشاورزان این امکان را میدهد که کنترل دقیقتری بر روی آفات و یا گیاه داشته باشند.
- مهار آنزیم کولین استرازعملکرد اصلی سم کلرپیریفوس در سیستم عصبی حشرات از طریق مهار آنزیم کولین استراز انجام میشود. این آنزیم نقش مهمی در انتقال پیامهای عصبی دارد. با مهار این آنزیم، سطح یک ماده شیمیایی به نام استیلکولین افزایش مییابد. این افزایش باعث میشود که پیامهای عصبی بهدرستی منتقل نشوند و در نهایت حشرات دچار اختلالات شدید عصبی شوند و از بین بروند.