قتی می خواهید یک بستر کشت جدید ایجاد کنید، چه در مزرعه یا باغ و چه در گلدان، باید مطمئن شوید خاک از حداکثر قدرت باروری برخوردار است. گیاهانی که قصد دارید بکارید نه تنها باید رشد خوبی داشته باشند بلکه باید بتوانند به عملکرد مناسبی هم برسند.

خیلی خوب است که قبل از کاشت، خاک را با استفاده از کمپوست و کود حیوانی پوسیده کهنه و ترکیبات ارگانیک دیگر تقویت کنید. با این کار قدرت باروری خاک تا حد مناسبی افزایش می یابد. اما اگر کود و کمپوست به خاک اضافه نکرده باشید، باید ترکیبی از کودهای متعادل و متناسب با گیاهانی که می خواهید پرورش دهید، تهیه کنید. به این ترتیب نیاز گیاهان به نیتروژن، پتاسیم و فسفر تأمین  خواهد شد.

کود 19-19-19 چه نوع کودی است؟

کود 19-19-19 ترکیب مناسبی از مواد معدنی اساسی برای رشد گیاهان را در بر دارند. نسبت مواد در این کودها ساده است؛ کود 19-19-19 شامل 19 درصد نیتروژن، 19 درصد فسفر و 19 درصد پتاسیم می شود. این مقدار تقریباً دو برابر کودهای استاندارد 10-10-10 است. با استفاده از کودهای NPK 19-19-19 می توانید خاکی که ضعیف شده را دوباره احیا و بارور کنید.

بعد از استفاده کود 19-19-19 برای بستر کاشت باغ یا باغچه یا حتی گلدان های خانگی، یک آزمایش خاک انجام بدهید تا مطمئن شوید ترکیب فعلی خاک، نیازهای گیاهان را تأمین خواهد کرد. سپس می توانید از کود رقیق تر 10-10-10 استفاده کنید.

انتخاب کود 19-19-19

در بازار انواع مختلفی از کود 19-19-19 وجود دارند و شاید انتخاب یکی از آنها برای شما دشوار باشد. البته با توجه به برچسب محصولات، می توانید به راحتی متوجه شوید کدام محصول برای رشد و نمو گیاهان شما مناسب تر خواهد بود. نسبت NPK اکثر کودها روی برچسب بسته بندی آنها نوشته می شود. در پشت بسته هم باید لیست ترکیبات محصول وجود داشته باشد که نشان می دهد داخل محصول از چه ترکیبات و موادی استفاده شده است.

ترکیبات NPK (مواد مغذی اصلی) را با دقت بخوانید، بعد به ترکیب مواد ریز مغذی توجه کنید و ببینید چه عناصری برای تهیه کود استفاده شده اند.

اما نسبت NPK دقیقاً چطور تعیین می شود؟

روی بسته بندی همه کودها، سه عدد بزرگ نوشته شده که با خط تیره ازهم جدا شده اند. این اعداد، نسبت N-P-K را نشان می دهند که همان نسبت نیتروژن – فسفر – پتاسیم است. مثلاً در کودهای NPK 19-19-19، مقدار 19 درصد نیتروژن، 19 درصد فسفر و 19 درصد پتاسیم وجود دارد. همه گیاهان برای اینکه زنده بمانند و رشد خوبی داشته باشند، به این سه ماده معدنی ضروری احتیاج دارند. هریک از این عناصر ضروری، نقش خاصی در تشکیل سلول ها، فتوسنتز، توزیع مواد مغذی و تولید گل و میوه ایفا می کنند.

نیتروژن

نیتروژن باعث تولید کلروفیل می شود و در نتیجه نقش بسیار مهمی در تولید و رشد برگ و ساقه دارد. کلروفیل رنگ سبز را در گیاهان ایجاد می کند و انرژی نوری دریافتی را به نشاسته و کربوهیدرات قابل استفاده برای گیاه تبدیل می نماید.

این عنصر بسیار مهم، در تولید پروتئین و آنزیم هایی که در جذب و مصرف آب و مواد مغذی نقش دارند هم شرکت دارد. کودهای حاوی نیتروژن بالا معمولاً برای زمین های چمنی و باغ ها یا مزارعی استفاده می شوند که در آنها، سبز بودن گیاهان خیلی مهم باشد.

فسفر

فسفر در فتوسنتز نقشی کلیدی ایفا می کند. بعد از تولید کلروفیل، این عنصر مغذی اصلی، فرآیند تبدیل انرژی به نشاسته و کربوهیدرات را راه اندازی می کند تا در پیکره گیاه مواد غذایی تولید شوند. یک نقش بسیار مهم دیگر فسفر، کمک به تولید و رشد گل و میوه است.

عملکرد فسفر در سطح سلولی است. فسفر در ساختمان پروتئین ها و آنزیم هایی که به کمک نیتروژن کار تنظیم آب و مواد مغذی را انجام می دهند، نیز نقش دارد.

پتاسیم

پتاسیم برای گردش و جذب آب، مواد مغذی و محصولات فتوسنتزی در پیکره گیاه نقش بسیار مهمی دارد. به علاوه، پتاسیم پروتئین ها و آنزیم های که به کمک نیتروژن و فسفر ساخته می شوند را فعال می کند. به این ترتیب برای سلامت ساختار گیاه بسیار مفید خواهد بود.

کودهایی که حاوی پتاسیم زیادی باشند، مقاومت گیاهان در برابر انواع بیماری، خشکی و دمای شدید و آلودگی به آفات را افزایش می دهند و به حفظ رطوبت کمک می کنند. وجود پتاسیم برای عملکرد گیاهانی که میوه های بزرگ تولید می کنند (مانند انواع ملون، کدو و حتی گوجه فرنگی) نیز بسیار مفید است.

کود 19-19-19 چه کاربردهایی دارد؟

هدف اصلی استفاده از کود 19-19-19، افزایش باروری خاک و بهبود عملکرد گیاهان است. برای گیاهان گلدانی و آویز هم می توان از این کود استفاده کرد. کود 19-19-19 NPK اگر طبق اصول استفاده شود به رشد برگ ها کمک می کند، فتوسنتز را بهبود می بخشد و برای تولید گل و میوه نیز مفید خواهد بود.

برای گیاهانی که در زمین کشت شده اند، کود 19-19-19 NPK را باید به مدت محدودی استفاده کرد. بعد از یک دوره، باید از کود رقیق تری مانند 8-8- 8 NPK استفاده شود. البته این رقیق سازی باید با توجه به شرایط و نیازهای گیاه انجام شود.

هرچه اطلاعات شما درباره مقادیر و غلظت NPK کود بیشتر باشد، بهتر می توانید تشخیص بدهید که دقیقاً باید چه مقدار کود برای گیاهان استفاده کنید.

چرا باید از ترکیب کود متعادل استفاده کنیم؟

گیاهان چه در فضای داخلی پرورش داده شوند و چه در فضای خارجی، معمولاً به یکی از عناصر مغذی اصلی بیشتر از سایر عناصر نیاز پیدا می کنند. این تغییر نیاز، به وضعیت محیط و مرحله رشد گیاه نیز بستگی دارد. اگر گیاه در خاک ضعیف کاشته شده باشد، می توانید با استفاده از کود متعادلی که دسترسی به مواد مغذی را تسهیل کند، رشد گیاه را بهبود ببخشید. کودهای متعادل 19-19-19 می توانند هدر رفت مواد مغذی در اثر آبیاری زیاد را نیز جبران کنند.

انواع کود

چهار نوع کود وجود دارد که به کمک آنها می توانید خاک را تقویت کنید و رشد و عملکرد گیاهان را بهبود ببخشید.

·         کودهای سریع رهش: این انواع به صورت محلول یا مایع ارائه می شوند و مواد مغذی را به سرعت به گیاهان می رسانند. کودهای مایع برای گیاهانی که در خاک ضعیف کاشته شده اند، به سرعت مؤثر واقع خواهند شد.

·         کودهای آهسته رهش: به صورت گرانول و دانه ای هستند و طی مدت طولانی، مواد مغذی را در اختیار گیاهان قرار می دهند.

·         کود ارگانیک: این کودها از مواد طبیعی مانند گیاهان پوسیده و محصولات فرعی دامی تهیه می شوند. ترکیب این مواد، می تواند نیاز NPK بسیاری از گیاهان را تأمین کند.

·         کود غیر ارگانیک: این کودها به صورت شیمیایی و سنتتیک تولید می شوند. کودهای غیرارگانیک می توانند برای افزایش رشد مؤثر باشند، اما احتمال آلوده شدن منابع آب و خاک نیز وجود خواهد داشت.

کنسانتره های مایع

کنسانتره های مایع باید در آب حل شده و سپس استفاده شوند. این کودها pH خاک را متعادل می کنند و معمولاً به صورت اسپری عرضه می شوند تا کمبود مواد مغذی برگ ها را تأمین کنند.

انواع پریمیکس این نوع کود نیز وجود دارد اما  به قیمت بالاتری فروخته می شود. در استفاده از این نوع کود باید دقت کنید چون زیاده روی در مصرف کود ممکن است موجب سوختگی و فساد ریشه ها یا برگ ها شود.

پودر محلول در آب

پودرهای محلول در آب را می توانید پس از حل کردن در مقدار مناسب آب، به خاک بدهید. کودهای پودری از نظر اقتصادی به صرفه هستند و ماندگاری نسبتاً بالایی دارند. البته اگر دستورالعمل را رعایت نکنید خطر آسیب دیدگی ریشه و برگ وجود خواهد داشت.

گرانول های آهسته رهش

گرانول های آهسته رهش، تا 9 ماه ماندگاری دارند و به تدریج مواد مغذی را در محیط آزاد می کنند. کود طی چند هفته پس از استفاده، مؤثر واقع می شود. احتمال فساد و سوختگی ریشه هنگام استفاده از این کودها بسیار کمتر است و خطر آلوده شدن سطح خاک یا آلودگی آب های زیرزمینی نیز پایین تر خواهد بود.

چه موقع باید از کود 19-19-19 استفاده کنیم؟

کود مایع 19-19-19 را می توانید هنگام آبیاری در زمین استفاده کنید یا آن را به صورت گرانولی روی خاک بپاشید. هنگام کاشت نهال در خاک ضعیف، یک مشت از کود گرانولی 19-19-19 در چاله بریزید و سپس نهال را بکارید. به این ترتیب سرعت رشد افزایش خواهد یافت.

برای حاشیه های مزرعه، بلافاصله پس از کاشت گرانول ها را در عمق چند اینچی خاک مخلوط کنید یا از کود محلول استفاده کنید.

برای سبزیجات می توانید پس از نشاکاری، از کود 19-19-19 استفاده کنید تا محصول خوبی داشته باشید.

برای درختان و بوته ها

حتی اگر خاک محیط ضعیف باشد، بازهم می توانید با استفاده از کود 19-19-19 به رشد شبکه ریشه کمک کنید تا درخت یا بوته، شاداب تر باشد و سریع تر رشد کند.

طی 3 تا 4 ماه پس از کاشت، از کود 19-19-19 استفاده کنید. معمولاً پس از اینکه پایه درخت محکم شد دیگر نیازی به کوددهی نیست. در صورت مشاهده علائم کمبود، می توانید با انجام آزمایش خاک متوجه شوید کدام ماده معدنی را باید برای درختان یا بوته ها تأمین کنید.

درختان میوه

معمولاً کودهای مخصوص درختان میوه علاوه بر عناصر اصلی، عناصر مغذی دیگری هم دارند. به همین دلیل شاید استفاده از کود 19-19-19 در بلند مدت همه نیازهای درخت را تأمین نکند.

اگر خاک محل کاشت ضعیف باشد، هنگام کاشت در فصل بهار داخل چاله نهال یک مشت کود 19-19-19 بریزید و سپس نهال را بکارید.

گیاهان و گلهای و زینتی

گیاهان زینتی برای تولید برگ و گل های رنگارنگ، به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند. اگر خاک به اندازه کافی قوی نباشد، می توانید با استفاده از کود 19-19-19 آن را تقویت کنید.

اگر ترکیب خاک نسبتاً مطلوب باشد، کود رقیق تری مانند 10-10-10 استفاده کنید. حتی بهتر است از کودهای حاوی فسفر زیاد استفاده کنید تا گیاهان گلدهی خوبی داشته باشند و سلامتی ساقه ها، برگ و ریشه آنها هم حفظ شود.

چگونه کود مناسبی برای گل های خود انتخاب کنید؟

سبزیجات

کودهای مناسب برای گیاهانی مانند گوجه فرنگی، کدوتنبل و انواع ملون، معمولاً حاوی پتاسیم و فسغر بیشتری هستند. پس از اینکه غنچه های گیاه ایجاد شدند، باید کوددهی را انجام بدهید. البته گیاهان برگدار و سبز با استفاده از کودهای رقیق NPK هم عملکرد خوبی خواهند داشت. به هر حال اگر خاک محیط ضعیف باشد، توصیه می کنیم پس از نشاکاری حتما کود 19-19-19 استفاده کنید.

گیاهان خانگی

ترکیب 19-19-19 NPK برای گیاهان خانگی زیادی غلیظ است. می توانید با استفاده از کود 8-8-8 به رشد و عملکرد گیاهان خانگی کمک کنید. گیاهانی مانند بروملید که گل می دهند، به فسفر بیشتری نیاز دارند. برای این نوع گیاهان می توانید از کود 5-9-7 استفاده کنید.

مصرف کود در گوجه فرنگی به چه صورتی است؟

چمن

محیط چمنی برای اینکه سبز و باطراوت باشد و ساختار مقاوم خود را حفظ کند، به فسفر و نیتروژن نیاز خواهد داشت. اگر نتایج آزمایش خاک نشان دهنده کمبود مواد مغذی در محیط باشند، به کمک کود 19-19-19 می توانید ترکیب خاک را بهبود ببخشید تا چمن ها رشد مناسب و ظاهر سالم و شادابی داشته باشند.